Devel Tokens

Productfiche

• Herkomst: België
• Type product: likeur met kruiden

Grootmoeders drankje

Rond 1900 was Elixir een hype in België. Van een geneesmiddel bij de apotheker werd het tot een likeur die bijna elke Belgische likeurstoker op de markt bracht. De elixir behield echter zijn aureool van gezond en geneeskrachtig, buikpijn bij vrouwen en paarden werd verzacht door dit kruidendrankje.

De basis van deze likeur van 35° zijn een aantal distillaten van gedroogde kruiden en gedroogd fruit. Kaneel, saffraan en steranijs spelen hierbij een hoofdrol, de andere ingrediënten zijn het geheim van de stoker. Na het mengen van de distillaten met zuivere alcohol wordt de drank gezoet en gekleurd. Nog even rijpen en dit grootmoeders drankje is volledig op smaak.

Elixir d'Anvers

De meest beroemde en verspreidde Belgische elixir is wel de Elixir d’Anvers van FX de Beukelaer. Balthazar de Beukelaer deponeert zijn Elixir d’Anvers in 1870 als een “liqueur de table”, zo maakt hij duidelijk een onderscheid met de elixirs van de apothekers. De eerste buitenlandse en binnenlandse tentoonstellingsprijzen lopen binnen en al gauw draait de likeurproductie zo goed dat er in 1894 een nieuwe likeurstokerij gebouwd wordt in de Haantjeslei, een modern en modelbedrijf.

De Elixir d’Anvers wordt, nog steeds op dezelfde plek bereid met 32 kruiden, deze kruiden worden eerst gemacereerd en vervolgens gedistilleerd. De verschillende kruidendistillaten worden gemengd met zuivere alcohol, zacht water en suiker. En typisch Belgisch: geel gekleurd. Nadien rijpt de elixir in houten vaten.

Elixir de Roulers

Bij de Elixir de Roulers verwijst niet alleen het etiket naar een lange traditie, ook de Franse naam klinkt heerlijk ouderwets. Reeds sinds 1871 maakte deze elixir deel uit van het gamma van de Stoomstokerij Sint-Michiel van de familie Vyncke-Daels te Roeselare. Vandaag maakt de familie nog steeds dezelfde blend die vervolgens kan rijpen op eiken vaten.

NIEUW: Vieux Nouveau Elixir

Voor zijn Elixir De Poldernaar ging Felix van Rillaer begin 20ste eeuw nog op zoek naar extra fruitige aroma’s. Hij vond die bij etherische oliën van verschillende citrusvruchten. Na het mengen van de distillaten met zuivere alcohol tot 35° wordt de drank gezoet en gekleurd. Nog even rijpen  en grootmoeders gouden drankje is volledig op smaak. Tom Van Rillaer en Kenneth Van Heurck zetten het familierecept verder met Vieux Nouveau Anvers.

Jenevermuseum

Het Nationaal Jenevermuseum van Hasselt wijdde ooit een tentoonstelling aan de elixirs, onze nationale likeur! Je ontdekte er prachtige etiketten met zeer fantasierijke benamingen zoals Elixir de Sinjoor, Elixir Luilekkerland, Elixir du Japon, Elixir l'Embarra, enz.

Verrassen met Belgische elixir

Ontdek ook onze recepten met elixir, cocktails maar ook soepen, salade, konijn, ...

Elixir d’Anvers is de meest beroemde en verspreide Belgische elixir. Niet alleen in Europa is deze elixir een voltreffer, maar ook in Nieuw-Zeeland, Afrika en de Verenigde Staten wordt hij geroemd. We spraken met Carl- Ivan Nolet de Brauwere, de toekomstige zaakvoerder van F.X. de Beukelaer.

Wat is Elixir d’Anvers en hoe is het ontstaan? 

“Elixir d’Anvers is een likeur op basis van tientallen planten en kruiden. Het recept werd in 1863 uitgevonden door F.X. de Beukelaer. De likeur bestaat dit jaar dus 161 jaar. François-Xavier de Beukelaer studeerde geneeskunde en farmacie. Hij gebruikte zijn kennis van geneeskrachtige planten en kruiden om een nieuwe likeur te maken. Hij doopte het ‘Elixir’, afgeleid van het Arabische woord ‘al-'iksīr’, dat Steen der wijzen betekent, een legendarische substantie in de alchemie.” 

Hoe is de stokerij ontstaan? 

“Kort na de uitvinding van het elixir, vestigde de eerste likeurstokerij zich op de Antwerpse paardenmarkt. Door het succes van Elixir d’Anvers werd deze stokerij al snel te klein. Er werd verhuisd naar de Bredastraat en daarna naar de Haantjeslei. Tot op de dag van vandaag kan je de stokerij daar vinden.”

“Het familiebedrijf dat François-Xavier de Beukelaer in 1863 begon is na vier generaties in 1997 toevertrouwd aan de stokersfamilie Nolet de Brauwere.  Het ‘stoken’ zit ons al lang in het bloed. Zelf ben ik de 11de generatie. De familie de Beukelaer wist dat we de traditie en de ambacht zouden verderzetten.” 

De stokerij in de Haantjeslei is geklasseerd als onroerend erfgoed. Kan je hier iets meer over vertellen? 

“De stokerij werd in 1894 ontworpen door Jules Hofman. In 2019 werd het gebouw erkend als onroerend erfgoed. Maar wat het meest bijzonder is, is dat ook onze productiemiddelen, zoals de vaten en de stookketels, geklasseerd zijn.” 

Wat zijn de aspecten van het traditionele recept waar jullie belang aan hechten? 

“Het product is sinds 1863 niet zoveel veranderd. We gebruiken nog steeds hetzelfde recept. Dat is meteen ook onze grote sterkte. We hebben een product met een verhaal en we houden vast aan het ambachtelijk productieproces. Er zijn maar drie mensen ter wereld die het recept van Elixir d’Anvers kennen. Mijn vader of ikzelf scheppen eigenhandig de kruiden in jute zakken.” 

“Veel producten van meer dan 100 jaar oud worden overgekocht door multinationals. Zij sleutelen vaak aan de recepten om het productieproces goedkoper te maken. Dat hebben we altijd vermeden. Zo zou de ziel van ons product verloren gaan.” 

Waar zijn jullie het meest fier op? 

“Ik ben fier dat we na 161 jaar nog steeds een sterk merk hebben. Mijn voorgangers hebben ervoor gezorgd dat de traditie en de kwaliteit van het product ten allen tijde bewaard bleef, en daar zullen we op blijven focussen.” 

Vyncke-Daels produceert al sinds 1871 een eigen elixir: de Elixir de Roulers.  Vandaag maakt de familie nog steeds dezelfde blend die ze vervolgens laten rijpen op eiken vaten. We spraken met zaakvoerder Jean-Pierre Vyncke, de vijfde generatie binnen het familiebedrijf.  

Wat is de Elixir de Roulers? 

"Elixir de Roulers is een authentieke Belgische elixir. Het drankje wordt al sinds de oprichting van ons bedrijf in 1871 gestookt in onze likeurstokerij Sint-Michel. Het is een rijke, ambachtelijke drank waarin kruiden en specerijen samenkomen. De likeur heeft een complexe smaak. 

Naast de elixir stoken we ook nog andere likeuren en spiritualiën. Ook zijn we gekend als groothandel in wijn en likeuren."

Wanneer kregen jullie de erkenning als streekproduct? 

"Als ik me niet vergis, werd ons dossier in 2011 goedgekeurd. We zijn de eerste Belgische elixir die een erkenning kreeg. We zijn heel trots dat we het label mogen uitdragen. Het bevestigt de kwaliteit en de authenticiteit van ons product. De erkenning heeft ook een enorme impact gehad op onze bekendheid. Plots begonnen ook jonge mensen interesse te tonen in het product. Ook restaurateurs en mixologisten gingen aan de slag met onze elixir.  Zo werd hij bijvoorbeeld geserveerd op Rock Werchter in een ‘rocktail’." 

Dragen jullie het label uit?

"Jazeker. Het label staat prominent op de fles! Daarnaast gebruiken we het ook op onze vlaggen, op de website, op de vrachtwagen en op het drukwerk. Ook wanneer we op (streekproducten)markten staan zorgen we ervoor dat het label goed zichtbaar is." 

Waar zijn jullie het meest fier op? 

"We zijn erg fier op het feit dat we de traditie van onze voorouders verderzetten. En dat we een product maken dat zowel lokaal als artisanaal gewaardeerd wordt. Onze elixir is ver buiten West-Vlaanderen bekend. Dat is een fijne bevestiging van het harde werk over de generaties heen. We zijn blij dat onze toewijding aan kwaliteit geapprecieerd wordt."

Zijn er nog toekomstplannen? 

"We blijven inspanning doen om onze Elixir de Roulers bekender te maken bij het grote publiek. Daarnaast dromen we er ook van om producten met een lange traditie zoals bijvoorbeeld een Picon te doen herleven."

Al vier generaties lang wordt er door de familie Van Rillaer gestookt. Tom Van Rillaer en Kenneth Van Heurck zetten het familieverhaal vandaag verder onder de naam “Vieux Nouveau”. Het recept van hun fruitige elixir is vandaag 121 jaar oud. 

Hoe is het bedrijf ontstaan? 

“Vieux Nouveau is de vernieuwde kijk op de eeuwenoude ambacht van de familie Van Rillaer. Het verhaal start bij Felix Van Rillaer, een stoker die in 1903 de goesting vond om een eigen caféslijterij te beginnen. Hij doopte het café met bijhorende winkel ‘De Poldernaar’. Hij maakte er zijn eigen ‘Oude Antwerpsche Genever’, een jenever die over heel het land werd verkocht. Maar ook andere recepten – zoals bijvoorbeeld dat van de elixir – werden erg gesmaakt.” 

“De zaak werd van generatie op generatie doorgegeven. De concurrentie met de supermarkten werd steeds groter, waardoor het assortiment verder werd uitgebreid met ingekochte producten. De vraag naar onze eigen producten kende een dip. Om de ambacht niet verloren te laten gaan, leerde ik de stiel van het distilleren van mijn vader. In 2021 besloot ik om samen met Kenneth, de ambacht en recepten verder te zetten onder de naam “Vieux Nouveau”. Waarom deze naam? Om te benadrukken dat het gaat om een oud verhaal in een nieuw jasje.” 

Wat is de ‘Vieux Nouveau’-elixir? 

“Elixirs werden vroeger verkocht bij apothekers als een drankje met geneeskrachtige eigenschappen. In die tijd bestonden er een 80-tal verschillende soorten. Elk recept was uniek op zijn eigen manier. Toch zijn er drie basisingrediënten die steeds terugkomen: kaneel, saffraan en steranijs.”

“Voor onze ‘Vieux Nouveau’-elixir gebruiken we het recept van mijn overgrootvader uit 1903. Wat de elixir uniek maakt zijn de citrustoetsen. We gebruiken gedroogde sinaasappelschillen en Curaçaoschillen, een appelsien met een hele dikke schil.”

Waarom vroegen jullie een erkenning aan voor de elixir? 

“Het ‘Streekproduct.be’-label is een soort kwaliteitskeurmerk. De eisen die gesteld worden zijn streng. We zijn dan ook erg fier dat we ons product een echt streekproduct mogen noemen. Maar dit is niet het enige keurmerk waar we trots op zijn. Onlangs behaalden we een gouden medaille op de International Wine & Spirits Competition in Londen. We zijn erg fier dat een recept van 121 jaar oud nog steeds wordt gesmaakt. Beide labels zijn een bevestiging van de kwaliteit van ons product.” 

Waar ben je het meest fier op? 

“Dat we het familieverhaal opnieuw kunnen vertellen. En dat ons recept recent van een onafhankelijk panel een gouden medaille heeft gekregen!”

Elixir d’Anvers is de meest beroemde en verspreide Belgische elixir. Niet alleen in Europa is deze elixir een voltreffer, maar ook in Nieuw-Zeeland, Afrika en de Verenigde Staten wordt hij geroemd. We spraken met Carl- Ivan Nolet de Brauwere, de toekomstige zaakvoerder van F.X. de Beukelaer.

Wat is Elixir d’Anvers en hoe is het ontstaan? 

“Elixir d’Anvers is een likeur op basis van tientallen planten en kruiden. Het recept werd in 1863 uitgevonden door F.X. de Beukelaer. De likeur bestaat dit jaar dus 161 jaar. François-Xavier de Beukelaer studeerde geneeskunde en farmacie. Hij gebruikte zijn kennis van geneeskrachtige planten en kruiden om een nieuwe likeur te maken. Hij doopte het ‘Elixir’, afgeleid van het Arabische woord ‘al-'iksīr’, dat Steen der wijzen betekent, een legendarische substantie in de alchemie.” 

Hoe is de stokerij ontstaan? 

“Kort na de uitvinding van het elixir, vestigde de eerste likeurstokerij zich op de Antwerpse paardenmarkt. Door het succes van Elixir d’Anvers werd deze stokerij al snel te klein. Er werd verhuisd naar de Bredastraat en daarna naar de Haantjeslei. Tot op de dag van vandaag kan je de stokerij daar vinden.”

“Het familiebedrijf dat François-Xavier de Beukelaer in 1863 begon is na vier generaties in 1997 toevertrouwd aan de stokersfamilie Nolet de Brauwere.  Het ‘stoken’ zit ons al lang in het bloed. Zelf ben ik de 11de generatie. De familie de Beukelaer wist dat we de traditie en de ambacht zouden verderzetten.” 

De stokerij in de Haantjeslei is geklasseerd als onroerend erfgoed. Kan je hier iets meer over vertellen? 

“De stokerij werd in 1894 ontworpen door Jules Hofman. In 2019 werd het gebouw erkend als onroerend erfgoed. Maar wat het meest bijzonder is, is dat ook onze productiemiddelen, zoals de vaten en de stookketels, geklasseerd zijn.” 

Wat zijn de aspecten van het traditionele recept waar jullie belang aan hechten? 

“Het product is sinds 1863 niet zoveel veranderd. We gebruiken nog steeds hetzelfde recept. Dat is meteen ook onze grote sterkte. We hebben een product met een verhaal en we houden vast aan het ambachtelijk productieproces. Er zijn maar drie mensen ter wereld die het recept van Elixir d’Anvers kennen. Mijn vader of ikzelf scheppen eigenhandig de kruiden in jute zakken.” 

“Veel producten van meer dan 100 jaar oud worden overgekocht door multinationals. Zij sleutelen vaak aan de recepten om het productieproces goedkoper te maken. Dat hebben we altijd vermeden. Zo zou de ziel van ons product verloren gaan.” 

Waar zijn jullie het meest fier op? 

“Ik ben fier dat we na 161 jaar nog steeds een sterk merk hebben. Mijn voorgangers hebben ervoor gezorgd dat de traditie en de kwaliteit van het product ten allen tijde bewaard bleef, en daar zullen we op blijven focussen.”