Een van de oudste bekende Vlaamse gebaksoorten, een absolute lekkernij, is nu ook erkend als traditioneel Vlaams streekproduct. Hetzelfde geldt voor de kaantjes, een nevenproduct van smoutbereiding, in de Westhoek ook pietjes of krakers genoemd.

Naast speculaas uit Borsbeke, West-Vlaams hoofdvlees, smout uit de Westhoek en Zuid-West-Vlaams roodbruin bier zijn dit de streekproducten die in september het label streekproduct.be behaalden. Benieuwd naar hun verhaal? 

Oost-Vlaamse mastellen
De Oost-Vlaamse mastel is een van Vlaanderens oudste gebaksoorten en is zowel vers als gedroogd te verkrijgen bij een steeds kleiner wordende groep bakkers. Hoewel het gebak vroeger ook in het Pajottenland en in het Brusselse gebakken werd, is het daar ondertussen volledig verdwenen.
De mastellen worden bij Bak-atelier De Smet traditioneel bereid met een soepel deeg op basis van bloem, melk, boter, suiker en kaneel. Zowel de vorm - een rond broodje met een kuiltje in het midden - als de kaneelsmaak verwijzen naar oude roots. Vers gebakken zijn ze heerlijk met een warme chocolademelk, maar ze kunnen ook fungeren als sandwich voor allerlei beleg. De meeste mastellen worden gedroogd verkocht. Deze mastellen worden na het bakken afgekoeld, gekeerd en gedroogd in een lauwe oven. De harde broodjes dienen als basis voor de echte Aalsterse vlaai, maar werden vroeger ook verbrokkeld in karnemelk of gebruikt als smaakmaker in wafelbeslag.

Borsbeekse speculaas
In Borsbeke in Oost-Vlaanderen wordt reeds meer dan 100 jaar speculaas gebakken. Toen Bakatelier De Smet een lokale bakkerszaak overnam, werd ook het oude speculaasrecept niet vergeten. Zelfs de authentieke vormen werden behouden: voor de typische speculaasmannetjes en –vrouwtjes bestaan er rollen voor de speculaaspers, de sinten worden dan weer gemaakt met houten vormen. Van de mannetjes en -vrouwtjes kan je het jaar rond smullen, de sintkoeken zijn er enkel in het najaar.

Meer info:
Bak-atelier De Smet bvba
Provincieweg 80
9442 Borsbeke
Tel 053 62 23 11
info@bakatelierdesmet.be
www.bakatelierdesmet.be

Kaantjes uit de Westhoek
Kaantjes zijn een nevenproduct van de smoutbereiding. In de Westhoek worden ze ook krakers of pietjes genoemd. Kaantjes zijn krokante gefrituurde vleesrestjes. In de rest van Vlaanderen werden en worden deze kaantjes verwerkt in andere vleesbereidingen. In het Pajottenland bijvoorbeeld in kop, in het Meetjesland in verse worsten, op andere plekken dan weer in bloedworst of fijngemalen in gekruid smout. In de Westhoek worden de kaantjes apart verkocht en op de boterham gegeten met extra kruiden. Een streekgerecht met kaantjes is de pietjessaus.

West-Vlaams hoofdvlees
Op ’t Eendenhof in Veurne verwerkt de familie Dewicke eigen varkensvlees volgens traditionele thuisslachtrecepten. Voor de bereiding van hoofdvlees worden varkenskoppen gekookt met ajuin, nadien wordt het vlees grof gemalen en het kookvocht ingekookt. Vlees en kookvocht worden dan opnieuw samengevoegd en gekruid met zout, peper en muskaatnoot. Het hoofdvlees past in de West-Vlaamse traditie en is in vergelijking met de rest van Vlaanderen minder gekruid. De hoeveslager gebruikt bovendien geen kleurzout, zijn hoofdvlees heeft dan ook een ouderwets grijze kleur.

Smout uit de Westhoek
In Veurne op ’t Eendenhof wordt smout bereid met bandspek en zonder enig andere toevoeging. Gedurende 4 à 5 uren smelt het spek en komen de kaantjes naar boven drijven. De kaantjes worden afgeschept, het smout wordt gezeefd en afgekoeld. Er komen geen kruiden aan te pas, de klant kan zelf kiezen of hij zout, peper, nootmuskaat of foelie wil toevoegen. Deze oeroude bereiding kent opnieuw meer succes, niet alleen als ingrediënt in zelfgebakken brood maar ook op de beste restauranttafels. Het herontdekken waard.

Meer info:
Hoevevlees ’t Eendenhof bvba
Rousdammestraat 35a
8630 Veurne
Tel 051 55 51 18
info@eendenhof.be
www.eendenhof.be

Zuid-West-Vlaams roodbruin bier

Bellegems bruin valt onder de Zuid-West-Vlaamse roodbruine bieren en wordt door Brouwerij Bockor reeds sinds 1892 gebrouwen. De Zuid-West-Vlaamse bieren behoren tot de oudste Belgische biertypes en worden slechts door enkele brouwerijen in de arrondissementen Kortrijk, Tielt en Roeselare nog in stand gehouden. De roodbruine bieren uit Zuid-West-Vlaanderen ijveren samen voor een erkenning als Beschermde Geografische Aanduiding. Het erkenningsdossier is op dit moment in aanvraag.
Het geheim van deze bieren zit hem in de rijping van een jong bier, gebrouwen met voldoende gekleurde mouten, in eikenhouten foeders. De rijping zorgt voor de typische frisse, lichtzure smaak waardoor het bier ook een ideale begeleider is bij gerechten.
De brouwerij koopt bovendien zijn hop aan in de streek, niet verwonderlijk want het productiegebied van de Vlaamse roodbruine bieren grenst aan het productiegebied van de Poperingse hop.

Meer info:
Bellegems bruin van Brouwerij Bockor
Kwabrugstraat 5
8510 Bellegem
Tel 056 23 51 71
info@bockor.be
www.bockor.be